Sprawdzałam jak jedno z trzech wariantów tła (las, biblioteczka i plaża) będzie postrzegane przez:

• kobiety i mężczyzn
• osoby w różnym wieku
• osoby na różnych stanowiskach
• osoby korzystające z tła i takie, które go nie używają

98 osób, które wzięło udział w badaniu zostało podzielonych na 3 grupy. Każda z nich dostała inne nagranie, w którym aktorka mówiła na temat zrównoważonych finansów. W jednym wariancie tłem była biblioteczka, w drugim las, a w trzecim plaża. Badani oceniali prezenterkę w aspektaach wspólnotowości, sprawczości, profesjonalizmu, kreatywności i wiarygodności.

Postawiłam pytanie badawcze: Czy istnieje różnica w postrzeganiu osoby prezentującej w zależności od tła? Ogólnie wyniki pokazały, że nie istnieją różnice w ocenie osoby prezentującej w wymiarze sprawczości i wspólnotowości, nie zależnie od tego czy tłem była plaża, las czy biblioteczka. Dodatkowe analizy również nie wykazały zależności w ocenach wiarygodności, profesjonalizmu i kreatywności. Również stanowisko osób badanych nie wpływa na percepcję prezenterki online pod względem tych cech. Można zauważyć jedynie różnice w ocenach mężczyzn i kobiet, które oceniały wspólnotowość, kreatywność i sprawczość wyżej. Zaobserwowano dodatnią i słabą korelację między kreatywnością, a wiekiem, co oznacza, że im starsi byli badani, tym wyższa była ocena kreatywności prezenterki online, jakiej dokonywali względem prezentowanego materiału.

Wyższa ocena kreatywności przez starsze osoby może to wynikać z faktu, że są mniej zaawansowane w nowych technologiach i stosowanie wirtualnych teł może dla nich oznaczać większą kreatywność.

Wpływ na wynik badania może mieć fakt, że z tła korzysta jedynie 23% osób badanych. Najczęściej wskazywanym tłem było biuro / sala konferencyjna (39,1%), kosmos (17,4%), jednolite tło w jednym kolorze (13%) oraz logo firmy/ tło przygotowane przez pracodawcę (13%). Niewielki odsetek osób korzystających z tła może świadczyć o małym przywiązaniu do tła zarówno jako użytkownik, jak i odbiorca, a także wynikać z tego, że wirtualne tło budzi ogólną nieufność, niezależnie od tego jakie tło wybierzemy. Odbiorca może zastanawiać się gdzie realnie znajduje się osoba prezentująca i czy ktoś oprócz niej przysłuchuje się rozmowie. Warto też zaznaczyć, że wystąpienia online różnią się od wystąpień na żywo, ponieważ fizycznie osoba występująca nie ma wokół siebie publiczności, widzi tylko awatary lub małe twarze na ekranie.

Odniesieniem do przeprowadzonego eksperymentu może być badanie Zandan i Lynch (2020), w którym mówcy w trakcie wirtualnej prezentacji mieli za sobą białe, jednolite tło, biblioteczkę lub wirtualne tło. Pojawiły się różnice w odbiorze, a najgorzej oceniani byli mówcy, którzy posiadali wirtualne tło. Osoby badane preferowały tło pomieszczenia, w którym aktualnie przebywa mówca. W moim badaniu wszystkie prezentowane tła nie były naturalne, ale wirtualne. Przedstawiały faktyczne zdjęcia lasu, plaży i biblioteczki.

Na podstawie wyników można wyciągnąć ogólny wniosek, że rodzaj wirtualnego tła nie ma wpływu na odbiór mówcy, co może wynikać z faktu, że od prawie dwóch lat duża część aktywności zawodowych i edukacyjnych odbywa się wirtualnie. W przypadku badania Zandan i Lynch (2020) tła nie były jeszcze powszechne w użytku. Wytłumaczeniem takiej zależności może być również to, że po dłuższym okresie użytkownicy mogli przestać przywiązywać do nich dużej uwagi. Być może zwracają na nie jedynie uwagę kiedy widzą inne logo firmy, co oznacza zmianę pracy. Co więcej, uczestnicy spotkań online są bardziej obciążeni poznawczo, przez wystawienie na tak dużą liczbę bodźców, które na żywo nie występują, że analiza tła może schodzić na dalszy plan.

Brak uzyskania różnic w ocenach może wynikać z faktu, że w badaniu wzięła udział mała grupa osób badanych. Zawężenie grupy do osób aktywnych zawodowo w niewielkim przedziale wieku mogłoby pokazać większe różnice w ocenach. Poza tym prezentującą była kobieta, wyniki mogłyby być inne, gdyby również zrobić wersję badania z mężczyzną.

Temat doboru tła w prezentacjach online wymaga dalszej eksploracji. Kolejnym krokiem w badaniu mogłoby być zastosowanie wirtualnego tła, ale z dodaniem realnego widoku tła mówcy. Dodatkowo można by było rozszerzyć badania o tło rozmyte, które jest pośrednie między tłem wirtualnym, a realnym, a także w ogóle usunąć tło. Powyższe warunki mogłyby pomóc doprecyzować czy podobna ocena osób badanych wynika z doboru wirtualnych teł czy z faktu, że nie przedstawiają realnego widoku tła pokoju czy biura. Innym wariantami mogłoby być przeprowadzenie badania z mężczyzną w roli mówcy oraz brak widoku mówcy w trakcie prezentacji z jedynie widocznym tłem i słyszanym głosem.

W praktyce można wykorzystać wyniki tego badania w firmach, które zastanawiają się nad tłem, które powinny ustawiać na firmowych prezentacjach. Wiele firm używa wirtualnych teł, które zawierają logo firmy. Również, jeśli ktoś ma dylemat jakie wirtualne tło ustawić w trakcie prezentacji może wybrać dowolne tło z trzech zaprezentowanych, gdyż z przeprowadzonego eksperymentu wynika, że można pozwolić sobie na dużą dowolność w wyborze tła, ponieważ nie odgrywa ono większego znaczenia.